Dự án được thực hiện góp phần nâng cao năng lực sản xuất giống dừa chất lượng cao, phục vụ sản xuất cho các tỉnh trồng dừa, nhằm tăng năng suất và hiệu quả kinh tế cho người trồng dừa.
Dừa là loài cây có thành phần dinh dưỡng cao, với nước dừa được phương Tây ưu ái gọi “nước thần kỳ” vì mang lại nhiều lợi ích cho sức khỏe, chứa nhiều khoáng chất giúp tham gia vào cấu tạo của xương, các hoạt động chuyển hóa đạm, đường, chất béo trong cơ thể và làm tăng nhạy cảm của cơ thể với insulin trong hấp thụ đường. Ngoài ra, các sản phẩm khác của dừa như cùi dừa, xơ dừa cũng có thể được tái sử dụng giúp nâng cao hiệu quả kinh tế cho người dân, nâng cao giá trị gia tăng của sản phẩm.
Tuy nhiên, trong giai đoạn công nghiệp 4.0 bùng nổ cùng với nhu cầu về dừa và các sản phẩm từ dừa đang ngày càng tăng cao do ảnh hưởng của quá trình hội nhập, việc nâng cao năng suất, chất lượng và hiệu quả trồng dừa trở thành bài toán cấp bách cần nhanh chóng nghiên cứu và tìm ra lời giải. Xuất phát từ thực tiễn trên, Viện Nghiên cứu Dầu và Cây có dầu đã đề xuất và được Bộ Công Thương phê duyệt triển khai thực hiện dự án “Phát triển sản xuất giống dừa giai đoạn 2017-2020”, do ThS. Thái Nguyễn Quỳnh Như làm chủ nhiệm.
Theo chia sẻ của nhóm nghiên cứu, đề tài được triển khai với quyết tâm nhằm nâng cao năng lực sản xuất giống dừa chất lượng cao phục vụ sản xuất cho các tỉnh trồng dừa, tăng năng suất và hiệu quả kinh tế cho người trồng dừa. Qua đó hướng đến đạt mục tiêu đáp ứng được yêu cầu phát triển các giống dừa và kỹ thuật thâm canh để góp phần nâng cao năng suất và chất lượng quả dừa, hướng đến năm 2020 năng suất bình quân của cây dừa trong cả nước đạt từ 70 quả/cây/năm và hàm lượng dầu đạt hơn 60% đối với giống dừa lấy dầu.
Từ mục đích đặt ra, nhóm nghiên cứu của ThS. Thái Nguyễn Quỳnh Như và các cộng sự đã nhanh chóng đề ra phương hướng nội dung và các mục nghiên cứu, bao gồm thực hiện duy trì giống gốc, chăm sóc vườn dừa giống, triển khai nghiên cứu quy trình công nghệ sản xuất giống dừa mới bằng kỹ thuật cấy phôi, xây dựng mô hình trình diễn công nghệ sản xuất giống, thực hiện tập huấn, hướng dẫn kỹ thuật trồng và sản xuất giống dừa chất lượng cao cho nông dân và cuối cùng là đưa vào sản xuất đại trà các giống dừa chất lượng cao. Tổng cộng, đã có 37 ha vườn dừa giống gốc và hơn 131 nghìn cây dừa giống các loại đã được nhóm nghiên cứu trực tiếp chăm sóc, sản xuất.
“Trong khuôn khổ Dự án, chúng tôi cũng thực hiện chăm sóc và duy trì 37ha vườn dừa giống gốc tại Trung tâm Dừa Đồng Gò, Bến Tre và Trung tâm Sản xuất giống Trảng Bàng, Tây Ninh để cung cấp quả giống phục vụ sản xuất cây giống. Vườn dừa giống gốc bao gồm các giống (Xiêm xanh, Xiêm lùn, Xiêm đỏ, Ẻo xanh, Ẻo nâu, Tam Quan, Lùn vàng Mã Lai, Sáp nuôi cấy phôi và Sáp thường…)” - ThS. Thái Nguyễn Quỳnh Thư cho biết.
Ngoài ra, Dự án cũng thực hiện thành công với một số kết quả nổi bật khác như: xây dựng quy trình cải tiến công nghệ sản xuất giống dừa Sáp với tỷ lệ thành công đạt 60,6% (tăng 6,7% so với quy trình trước đây); triển khai thành công 04 mô hình trình diễn sản xuất giống dừa bằng công nghệ tiên tiến (chăm sóc giống dừa bố phục vụ công tác lai tạo, mô hình trình diexn giống dừa Ta chịu mặn, dừa Dứa phù hợp vùng biển đảo Việt Nam, dừa Dứa bằng phân bón hữu cơ và phòng trừ bọ dừa bằng biện pháp sinh học) tại các tỉnh: Bến Tre, Tiền Giang, Kiên Giang, Bạc Liêu và Tây Ninh.
Ngoài ra, kết quả thu được sau 3 năm triển khai của Dự án là đã sản xuất được 48.850 cây giống gốc dừa cao (Ta, Dứa), 262.569 cây giống gốc dừa lùn (Dứa, Xiêm, Ẻo) tại Trung tâm Dừa Đồng Gò (Bến Tre), 6.268 cây giống dừa lai (JVA1) tại Trung tâm Sản xuất Giống Trảng Bàng (Tây Ninh) và 955 cây giống dừa Sáp nuôi cấy phôi tại Trạm Thực nghiệm Bình Thạnh (TP Hồ Chí Minh). Các cây giống do Dự án sản xuất đúng tiêu chuẩn xuất vườn, chất lượng cao (cây khỏe, không sâu bệnh, đúng giống), được bà con nông dân và các đơn vị trồng dừa tin tưởng tiêu thụ. Để giúp nông dân trồng dừa nắm bắt tiến bộ kỹ thuật cho cây dừa, trong năm 2020, nhóm thực hiện đã triển khai 5 lớp tập huấn “Kỹ thuật nhân giống và thâm canh giống dừa chất lượng cao” cho 153 lượt người tham dự ở các tỉnh Duyên hải Nam Trung Bộ (Khánh Hòa, Phú Yên, Bình Định). Dự án đã góp phần giúp cho người nông dân trồng dừa, cán bộ kỹ thuật nông nghiệp, hội nông dân nâng cao kiến thức và kỹ năng sản xuất giống, các biện pháp phòng trừ dịch hại cũng như phương pháp chế biến một số sản phẩm từ dừa nhằm phục vụ mục tiêu nâng cao hiệu quả kinh tế và đời sống của người dân trồng dừa.
Dựa trên kết quả thử nghiệm, các chuyên gia nghiên cứu cho rằng sau khi Dự án được đầu tư hoàn thiện với toàn bộ hệ thống vườn giống gốc và vườn sản xuất giống lai được đưa vào khai thác, có thể cung cấp cho sản xuất khoảng 300.000 cây giống mỗi năm, đáp ứng cho việc trồng mới và cải tạo 1.500 ha dừa trong cả nước. Ngoài ra, khi sử dụng giống dừa mới cũng sẽ giúp tăng năng suất vườn dừa, với mức dự kiến tăng từ 7.900 quả/ha/năm trong năm 2015 lên 11.000 quả/ha/năm trong năm 2021, tăng 3.100 quả/cây năm. Nếu tính với giá 5.000 đồng/quả, sẽ giúp thu được lợi nhuận tăng thêm 15.500.000 đồng/ha/năm).
Đối với các giống mới được tuyển chọn, từ việc đánh giá tính thích nghi của các giống dừa mới và các quy trình công nghệ sản xuất các giống dừa được hoàn thiện, dự kiến năng suất giống dừa mới được đầu tư từ Dự án có thể tăng 20-30% so với năng suất dừa hiện tại, chất lượng sản phẩm thu được cao hơn, từ đó nâng cao hiệu quả kinh tế từ việc trồng dừa.
Trong khi đó về hiệu quả xã hội, việc hoàn thiện quy trình công nghệ sản xuất giống được đưa vào áp dụng rộng rãi trong sản xuất và sản xuất được nguồn giống dừa có chất lượng tốt đã góp phần mở rộng diện tích trồng dừa, nâng cao khả năng cạnh tranh của các sản phẩm từ dừa ở các tỉnh phía Nam với một số nước trồng dừa phát triển trong khu vực. Qua đó cũng góp phần nâng cao thu nhập cho người trồng dừa và các doanh nghiệp kinh doanh các sản phẩm từ dừa.
Từ những hiệu quả và tiềm năng khai thác rộng mở, Dự án “Phát triển sản xuất giống dừa giai đoạn 2017-2020” đã được Hội đồng khoa học và công nghệ cấp Bộ Công Thương và xếp loại đạt. Hiện, dự án đã và đang được tiếp tục triển khai ứng dụng tại các cơ sở sản xuất, kinh doanh, trồng và chế biến dừa và các sản phẩm dừa tại các tỉnh miền Nam.
Quang Ngọc
Nguồn:
https://khcncongthuong.vn/tin-tuc/t18905/phat-trien-thanh-cong-giong-dua-chat-luong-cao-giai-doan-2017--2020.html